Θα μπορούσε. Θέλει;

Η ΕΕ δεν έχει μέχρι στιγμής επιβάλλει σοβαρές κυρώσεις για την κρίση της Κριμαίας στη Ρωσία, επειδή η Γερμανία εξαρτάται αποκλειστικά από το ρωσικό αέριο. Ωστόσο, υπάρχουν εναλλακτικές προτάσεις που θα μπορούσαν να τεθούν στο τραπέζι προκειμένου αυτό να αλλάξει.

"Η Γερμανία εξαρτάται πάρα πολύ από το ρωσικό αέριο", αναφέρει η Κλάουντια Κέμφερτ, ειδική στα ενεργειακά θέματα στο Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (DIW). Και αυτή η κατάσταση έχει επιβαρυνθεί ακόμα περισσότερο από την κατασκευή του Nord Stream το 2011. Ο συγκεκριμένος αγωγός συνδέει απευθείας τη Γερμανία με τη Ρωσία, και για τα επόμενα 50 χρόνια, έχει ενοικιασθεί από τη Gazprom.

Για χρόνια η Κέμφερτ επιχειρηματολογούσε πάνω στο γιατί είναι αναγκαία η μείωση αυτής της εξάρτησης, χωρίς ωστόσο να πετύχει πολλά, με αποκορύφωμα το οριστικό ναυάγιο του Ναμπούκο, το καλοκαίρι του 2013, του αγωγού που θα μετέφερε φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη. Στο μεταξύ, η ΕΕ επιχείρησε να κάνει μία νέα προσπάθεια μέσω του αγωγού ΤΑΡ, αντλώντας αέριο από την περιοχή της Κασπίας προς την Ευρώπη μέσω Ελλάδας και Ιταλίας.

Είναι όμως αυτό αρκετό για να απεξαρτηθεί από τη Ρωσία; Όχι.

"Όχι, επειδή η παραγωγή αερίου στις υπόλοιπες περιοχές συρρικνώνεται", όπως αναφέρει ο Στέφεν Μπάκολτ, επικεφαλής του Energy Comment. Τα ενεργειακά αποθέματα στην Ολλανδία, τη Βρετανία και τη Νορβηγία εξαντλούνται. "Στη Νορβηγία η παραγωγή του αερίου δεν θα σταματήσει, αλλά θα βαλτώσει σημαντικά στο άμεσο μέλλον, σε βαθμό συρρίκνωσης", σημειώνει ο ίδιος χαρακτηριστικά.

Μακροπρόθεσμα, τέτοιοι προμηθευτές δεν αποτελούν πραγματική εναλλακτική λύση για τη Ρωσία, εκτός εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες μειώσουν και άλλο τις εισαγωγές της σε φυσικό αέριο, κάτι που θα απελευθέρωνε ποσότητες στην παγκόσμια αγορά. Ο λόγος για αυτό είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ανεξαρτητοποιούνται όλο και περισσότερο από τις εισαγωγές χάρις στην τεχνολογία «φράκινγκ», όσο και αν αυτή η μέθοδος εξαγωγής φυσικού αερίου αμφισβητείται. Για τους εισαγωγείς φυσικού αερίου στην Ευρώπη, αυτά είναι καλά νέα.

Το εμπόριο αερίου σταδιακά παγκοσμιοποιείται. Η ελπίδα της Κέμφερτ ήταν ανέκαθεν το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Υπάρχει η τεχνολογία προκειμένου να συμπιεστεί και να μεταφερθεί, και θα μπορούσε με τάνκερ να φτάσει στη Γερμανία από το Κατάρ, την Αλγερία και άλλες χώρες. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν ακόμα τερματικοί σταθμοί στη χώρα που θα μπορούσαν να το αποθηκεύσουν. Υπήρχαν σχέδια κατασκευής τους στο Γουιλχελμσχάβεν, όμως αντί να προωθηθούν αυτά, έγινε στη θέση τους ο Ρωσικός Nord Stream. Για την Κέμφερτ αυτό ήταν λάθος, καθώς θα μπορούσε η Γερμανία να επιλέξει καιρό τώρα το LNG και να αποκοπεί από τη Ρωσία.

Αν και υπάρχουν κι άλλες χώρες στην ΕΕ που θα μπορούσαν να διαχειριστούν τις παραδόσεις του LNG, όπως το Βέλγιο και η Ολλανδία που διαθέτουν τερματικά τόσο για να το μετατρέψουν όσο και για να το μεταφέρουν, ή η Ισπανία και η Γαλλία που διαθέτουν χώρους υποδοχής με δυνατότητα διεύρενσης, αυτό μόνο σε θεωρητικό πλάνο μπορεί τώρα να σταθεί. Και τούτο διότι οι τιμές του LNG διαφέρουν και αυξομειώνονται σημαντικά, και η επιλογή του αυτή τη στιγμή θα μάλλον θα ζημίωνε τη Γερμανία οικονομικά. Βέβαια, θα μπορούσε η χώρα να επιστρέψει στις εναλλακτικές του αερίου, όπως το κάρβουνο, ή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Συνεπώς, υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις έναντι στη Ρωσική εξάρτηση, ο συνδυασμός των οποίων θα μπορούσε να αποσυνδέσει τη Γερμανία από τα ενεργειακά "δεσμά" της Μόσχας. Αυτό που λείπει, δεν είναι οι επιλογές, αλλά η πολιτική βούληση. Γιατί ας μην ξεχνάμε, καμία από αυτές τις λύσεις δεν θα φέρει άμεσα αποτελέσματα.

Spiegel.de / Von Henning Jauernig / 6 Μαρ. 2014