Sine Qua Non: Νοεμβρίου 2014

Αν υπάρχει κάτι που έχει τη δύναμη να με συναρπάζει κάθε φορά που το σκέφτομαι με την ίδια ένταση και την ίδια αγωνία, είναι το σύμπαν. Αυτή η γνώση ότι η γη, ο μοναδικός πλανήτης που γνωρίζουμε ότι μπορεί να υποστηρίξει ζωή με βάση τις μέχρι τώρα εξερευνήσεις μας, περικυκλώνεται ταυτόχρονα, από εκατοντάδες, χιλιάδες, εκατομμύρια, δισεκατομμύρια και τρισεκατομμύρια, και άλλους τόσους, και παραπάνω, κόσμους. Ένας γαλαξίας μπορεί να έχει από 10 εκατομμύρια ως 1 τρις αστέρες. Πόσοι γαλαξίες υπάρχουν σε όλο το σύμπαν; Τα σύγχρονα τηλεσκόπια κάνουν λόγο από 100 ως 200 δις! Ποιος ξέρει πόσους θα καταφέρουν να δουν τα μελλοντικά!

Ατελείωτοι, άπειροι κόσμοι είναι εκεί έξω. Παγωμένοι, μοναχικοί, καυτοί, ξένοι, χαοτικοί, πολύχρωμοι, σκοτεινοί, απόμακροι, αξιοζήλευτοι ή αποκαρδιωτικοί. Κι εμείς, εγκλωβισμένοι στον μικρόκοσμό μας, να μην έχουμε την αντίληψή τους, ή ακόμα χειρότερα, να μην έχουμε την πολυτέλεια να μας ενδιαφέρει και τόσο πολύ η αναζήτησή τους.

Είμαστε μόνοι μας; Ποιο το νόημα της ύπαρξής μας σε ένα τέτοιο αχανές περιβάλλον, για το οποίο γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα ακόμη; Αν είμαστε μόνοι μας, φαντάζει μεγάλη σπατάλη χώρου, όπως είχε πει o Carl Sagan. Κι αν δεν είμαστε, τότε γιατί δεν επικοινωνούν μαζί μας άλλοι πολιτισμοί; Μήπως επειδή δεν ενδιαφέρονται; Μήπως επειδή δεν έχουν ούτε εκείνοι τον τρόπο; Μήπως επικοινωνούν αλλά εμείς δεν είμαστε ακόμα στο εξελικτικό στάδιο ώστε να το αναγνωρίζουμε και να το αντιλαμβανόμαστε; Μόνο υποθετικά μπορεί να απαντήσει κανείς σε αυτά τα ερωτήματα. Ευτυχώς όμως που υπάρχει η τέχνη για να γεμίζει τη σκέψη μας με αυτές τις υποθέσεις, στον υπέροχο εκείνο χώρο όπου η επιστήμη συναντάει τη φαντασία.

To 1997 ο Robert Zemeckis, o σκηνοθέτης της τριλογίας Back to the Future (η πρώτη ταινία που είχα δει στο σινεμά, με το προφανές από τον τίτλο της θέμα το ταξίδι στον χρόνο) έφερε στη μεγάλη οθόνη το βιβλίο του Carl Sagan, Contact. Μάλιστα, για τη συγγραφή του είχε επιστρατευτεί ο ειδικός στη θεωρία της Σχετικότητας, φυσικός Kip Thorne. Τότε η Jodie Foster είχε ταξιδέψει μέσα σε μια σειρά από σκουληκότρυπες, και είχε συναντήσει μια εξωγήινη μορφή που της παρουσιάστηκε με τη μορφή του πατέρα της για να της πει ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι όλα θα γίνουν στην ώρα τους, η ανθρωπότητα δεν είναι έτοιμη ακόμα για Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου, όπως θα έλεγε και ο Spielberg. Το δυστύχημα όμως για την επιστήμονα που ενσάρκωσε η Foster ήταν ότι όταν επέστρεψε στη γη, κανένας δεν πίστεψε την αφήγησή της. Όντας ένας άνθρωπος που πίστευε αποκλειστικά στην καταμέτρηση των επιστημονικών της παραμέτρων, και σε εκείνες μονάχα, υποχρεώθηκε να ζητήσει από το κοινό να κάνει ένα άλμα λογικής, και να δεχτεί τον λόγο της ως αληθινό, μέσα από μια κοσμική αλλαγή που συντελέστηκε στην ίδια και το σύστημα των αξιών της. Και σαν ειρωνεία της τύχης, ο πλέον ένθερμος αποδέκτης των όσων μας ζητούσε να δεχτούμε ως πραγματικότητα, ήταν ο γοητευτικός ιερέας, που διακήρυττε τη σημασία της πίστης, ακόμα και όταν δεν έχουμε καμία απόδειξη για εκείνη. Στον ρόλο του, ο Matthew McConaughey.

Δεκαεπτά χρόνια μετά, ένας από τους καλύτερους σκηνοθέτες της γενιάς του, έχοντας παρόμοια μαγιά, αλλά πολύ καλύτερα "υλικά", υπόσχεται και υλοποιεί το πιο όμορφο, αναμφισβήτητο ταξίδι μας στα αστέρια μέσα από τη μεγάλη οθόνη. Για όλους εμάς που δεν μπορούμε να γίνουμε αστροναύτες, που δεν έχουμε βρεθεί στη NASA και δεν έχουμε την πολυτέλεια να εξερευνούμε το διάστημα με τα σύγχρονα πολυμέσα, ο Christopher Nolan, μας θυμίζει ότι ευτυχώς, υπάρχει και το σινεμά, δημιουργώντας για του λόγου το αληθές ένα χορταστικό υπερθέαμα, που τα έχει όλα και συμφέρει: Σκουληκότρυπες, μαύρες τρύπες, Αϊνστάιν, βαρύτητα, αγάπη και συναισθήματα που "δένουν" στον χρόνο, μακρινές εξερευνήσεις, υπαρξιακές αναζητήσεις, μουσική που συνδυάζει το θρησκευτικό με το επικό, ερμηνείες, κι άλλη επιστήμη, κι άλλη αναζήτηση, και ξανά περισσότερη επιστήμη, και πλούσια τροφή για περισυλλογή.

Όταν βγήκα από το σινεμά, μία βδομάδα πριν, δυσκολεύτηκα αρκετά να βάλω τις σκέψεις μου σε σειρά. Για την ακρίβεια ένιωθα το μυαλό μου να πονάει ευχάριστα από αυτόν τον καταιγισμό εικόνας, ήχου και νοημάτων που είχε δεχτεί. Το αστείο είναι ότι υποτίθεται ότι γνώριζα πως μια ταινία του Nolan, δεν μπορεί να είναι ποτέ απλώς "μια ταινία" αφού ο Βρετανός σκηνοθέτης, καλώς ή κακώς υποχρεώνει τους θεατές του να σκέφτονται αυτό που βλέπουν. Από ό,τι φάνηκε όμως εκ του αποτελέσματος, όση προετοιμασία κι αν κάνεις στον εαυτό σου για τον Nolan, ποτέ δεν θα αρκεί. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα μπορέσει να συνδυάσει τόσο αρμονικά τη λογική με τη φαντασία, και μάλιστα με τέτοιο τρόπο ώστε να μην εκβιάζει το κοινό να δεχτεί κάποιο συγκεκριμένο "δόγμα" είτε επιστημονικό, είτε φανταστικό. Ο ενθουσιασμός μου είχε ξεπεράσει κάθε προηγούμενο.

Το ίδιο βράδυ ξεκίνησα να διαβάζω απορροφώντας όσα περισσότερα μπορούσα για την εμπειρία που έζησα. Πέρασα κυριολεκτικά 24 ώρες, με ένα 7ωρο διάλειμμα για ύπνο, μελετώντας δεκάδες άρθρα επίσημων κριτικών, εκατοντάδες σχόλια ανώνυμων φαν του Nolan ή μη, πάρα πολλά κείμενα φυσικών, αστροφυσικών και λοιπών επιστημόνων για την ταινία. Δύο μέρες αργότερα πήγα να την δω ξανά, για να προσέξω ό,τι είχα χάσει την πρώτη φορά, και να αφεθώ στο υπέροχο σάουντρακ του Hans Zimmer που έντυνε τόσο αρμονικά με τη μαγική κάμερα του Nolan. H μελέτη μου όμως δεν σταμάτησε εκεί αφού συνεχίστηκε και τις επόμενες μέρες, με επιπλέον διάβασμα, κι άλλη παρακολούθηση πολλών βίντεο γύρω από την επιστήμη του Intestellar, για μαύρες τρύπες, τον χρόνο, τον ορίζοντα γεγονότων, τα ταξίδια στον χρόνο, τις σκουληκότρυπες, το τι είναι πιθανό και τι όχι. Είδα το σχετικό ντοκιμαντέρ του Discovery, διάβασα το βιβλίο του Kip Thorne, κι άλλες κριτικές, ενώ στα αυτιά μου είχα συνέχεια το sountrack. Πέρασε τελικά η μία βδομάδα ακριβώς μετά την πρώτη μου θέαση, και πήγα στο σινεμά για τρίτη φορά. Φυσικά, αυτό είναι κάτι που πρώτη φορά μου συνέβη, αφού χάρη στον Nolan έσπασα το ρεκόρ των δύο φορών που είχαν κερδίσει επάξια και δοξασμένα οι 300 του Miller.

Η επιστήμη του Interstellar

Όπως ακριβώς και στο Contact, έτσι και εδώ μεγάλο ρόλο στη δομή του σεναρίου και ιδιαίτερα της επιστημονικής του διάστασης διαδραμάτισε, η αυθεντία στην αστροφυσική, ο Kip Thorne. Το έργο του ενέπνευσε τον Christopher Nolan, όμως είχε ένα βασικό αιτήματα για να δεχτεί τη δουλειά: όλα να είναι βασισμένα πάνω στην τρέχουσα θεωρητική γνώση του χωροχρόνου.

Στο παρακάτω ντοκιμαντέρ, δίνεται από συντελεστές και επιστήμονες μια πολύ καλή οπτική της επιστήμης γύρω από την ταινία, εξηγώντας πολλά πράγματα για τη θεώρησή μας σχετικά με το μεγάλο μας σπίτι:

Εξερευνώντας το Interstellar: το εύκολο κομμάτι

Πριν και πάνω από όλα, επειδή έχει γραφτεί εδώ κι εκεί, η ταινία δεν έχει καμία σχέση με την κλιματική αλλαγή και την υστερία γύρω από αυτήν. Καμία. Δεν ξέρουμε τι προκάλεσε τον περονόσπορο, το οποίο μας τρώει εκτός από τις σοδειές και το οξυγόνο. Και η σκόνη που περικυκλώνει τους πάντες, δεν δημιουργήθηκε από τον... γαιάνθρακα. Άλλωστε όπως τονίζει ο έτερος σεναριογράφος Jonathan Nolan: "Βεβαίως και πρέπει να είμαστε φύλακες της γης. Όμως ο αφανισμός μας δεν θα έρθει από κάτι που το προκαλέσαμε εμείς. Κατά πάσα πιθανότητα θα είναι από κάτι που εμείς δεν έχουμε να κάνουμε τίποτα με τη δημιουργία του. Δείτε πόσο φοβισμένοι είναι οι άνθρωποι σήμερα με τον Έμπολα. Θα είναι κοσμικές ακτίνες, περονόσπορος, πανούκλα... Πάντως δεν θα ευθυνόμαστε εμείς για τη δημιουργία του."

Όχι μόνο λοιπόν ο παρολίγον αφανισμός μας δεν οφείλεται σε κάποια δήθεν απερισκεψία μας, αλλά η σωτηρία μας βρίσκεται στην εξέλιξη της μηχανολογικής τεχνολογίας, των διαστημικών μας γνώσεων, και λοιπών σχετικών επιτευγμάτων, εναντίον των οποίων οι υπέρμαχοι της, με το ζόρι πράσινης ενέργειας, εναντιώνονται παραδοσιακά και σφόδρα.

Βρισκόμαστε γύρω στο 2050 μΧ. Ο πληθυσμός της γης έχει μειωθεί κατά αρκετά δις και αυτός ο κόσμος έχει σταματήσει να παράγει επιστήμονες, μηχανολόγους-μηχανικούς, αστροφυσικούς, γιατρούς. Κατά συνέπεια έχουν ελαττωθεί και τα σχετικά επιτεύγματα της τεχνολογίας. Σε αυτή την πραγματικότητα ουσιαστικά χρήσιμος είσαι αν ακολουθείς τον δρόμο της αγροτιάς. Γιατί όταν δεν έχεις να φας, τι να τα κάνεις τα GPS, τους δορυφόρους, και τα κινητά τηλέφωνα. Εκείνο που ενδιαφέρει την κυβέρνηση είναι να καλλιεργείται καλαμπόκι, καθώς ο περονόσπορος έχει ήδη καταστρέψει την μπάμια και το σιτάρι.

Θύελλες σκόνης αναγκάζουν τους κατοίκους να κυκλοφορούν με μαντήλια στη μύτη και το στόμα για να μην την εισπνέουν, την ώρα που σχηματίζει λόφους πάνω στα έπιπλα των σπιτιών και τις αυλές. Μια μέρα όμως δεν ήταν σαν όλες τις άλλες, αφού η σκόνη αυτή, μπόρεσε και μπήκε στο παράθυρο της μικρής Murph. Ο πατέρας της, πηγαίνοντας βιαστικά να το κλείσει, διαπιστώνει ότι η σκόνη σχηματίζει ένα μήνυμα. Το αποκωδικοποιεί με το δυαδικό σύστημα, και καταλαβαίνει ότι πρόκειται για συντεταγμένες. Πατέρας και κόρη τις εντοπίζουν στον χάρτη, και σε μια διαδρομή που τους πήρε μέχρι το βράδυ, οδηγούνται έξω από μια μυστική βάση της NASA.

Εκεί μαθαίνουν από τον Dr. Brand και την κόρη του Amelia ότι ο οργανισμός ετοιμάζει μια αποστολή, με την ονομασία Λάζαρος, σε έναν άλλο γαλαξία, μέσω μιας σκουληκότρυπας που κάποιοι τοποθέτησαν πριν από 48 χρόνια. Μάλιστα, 12 γενναίοι αστροναύτες έχουν ήδη βρεθεί στην άλλη της άκρη, στην αναζήτηση σπιτικού. Και τα λιγοστά σήματα που έστελναν, οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι έχει βρεθεί ένα ηλιακό σύστημα με τρεις πιθανούς πλανήτης που ενδέχεται να μπορούν να υποστηρίξουν τη ζωή.

Οι επιστήμονες είναι σχεδόν βέβαιοι πάντως ότι τη σκουληκότρυπα την έβαλαν εκεί για να βοηθήσουν την ανθρωπότητα να βρει ένα άλλο σπίτι, μακριά από τα δικά μας τα λημέρια. Επειδή θέλουν να τη σώσουν. Γιατί θέλουν να τη σώσουν; Και ποιοι είναι αυτοί; Παραμένει ένα μυστήριο. Το σίγουρο είναι ότι η NASA χρειάζεται τον δεινό πιλότο και μηχανικό πατέρα της Murph, Cooper, ο οποίος φαίνεται ότι έχει προεπιλεχθεί για αυτή την αποστολή. Στον ρόλο του, ο Matthew McConaughey.

Ο Dr. Brand ενημερώνει τον Cooper ότι υπάρχουν δύο σχέδια:

Σχέδιο Α: Πηγαίνουν στους άλλους πλανήτες, επιβεβαιώνουν ότι μπορεί κάποιος από αυτούς να κατοικηθεί, και μέχρι να γυρίσουν, ο Dr. Brand θα έχει λύση την εξίσωση που απαιτείται προκειμένου να μάθει η ανθρώποτητα να ελέγχει τους νόμους της φυσικής και της 5ης διάστασης, και πιο συγκεκριμένα τη βαρύτητα. Όταν τη λύση, θα μπορέσει να ολοκληρωθεί η κατασκευή ενός ιδιαίτερα μεγάλου διαστημικού σκάφους το οποίο, σαν άλλη κιβωτό, θα μεταφέρει την εναπομείνασα ανθρωπότητα από τη γη στο μακρινό διάστημα.

Σχέδιο Β: Στην απευκταία περίπτωση που ο Dr. Brand δεν καταφέρει να λύσει την εξίσωση, τότε οι αστροναύτες, στον υποσχόμενο πλανήτη που θα βρουν, θα στήσουν μια αποικία, γονιμοποιώντας ωάρια που κουβαλάνε σε ειδικά διαμορφωμένες κάψουλες. Για να είναι σίγουροι ότι θα υπάρχει γενετική ποικιλομορφία, η NASA έχει πάρει DNA από μια ευρεία κλίμακα πηγών, κι έτσι η αναπαραγωγή των επόμενων γενιών δεν θα περιορίζεται μονάχα στη σωματική ένωση μεταξύ των μελών του Endurance.

Και κάπως έτσι αρχίζει να ξετυλίγεται μπροστά μας όλη η μαγική δεινότητα του Nolan, που παραμένει πιστός του film, τόσο πολύ που κάποιος θα μπορούσε να πει ότι η οργή στο φως που σβήνει, όπως αναφέρεται στο ποίημα του Dylan Thomas, αφορά αυτή τη σχεδόν ψυχαναγκαστική μετάβαση στην ψηφιοποίηση και το 3D, που πάντως ο ίδιος δεν έχει καμία ανάγκη.

Όποιος έχει δει το Contact, ίσως να θυμάται την Jodie Foster να αναφωνεί όταν βρίσκεται στα βάθη του μακρινού σύμπαντος: Ποίηση... έπρεπε να έχουν στείλει έναν ποιητή για να μπορέσει να περιγράψει αυτό που βλέπω.

Αυτή είναι και η αντίδραση όποιου βλέπει το Interstellar, δηλαδή το ίδιο το Σύμπαν. Πρόκειται χωρίς καμία αμφιβολία για την καλύτερη απεικόνισή του που έχουμε δει ποτέ. Η σκουληκότρυπα είναι η πιο εντυπωσιακή που μπορούσε να φτιάξει ανθρώπινο χέρι, και η μαύρη τρύπα, ένα φαινόμενο από μόνη της στην ίδια την οθόνη. Η κινηματογράφηση που έχει γίνει για αυτή την ταινία, είναι μακράν δέκα λόγοι από μόνοι τους γιατί θα πρέπει όλοι να την δουν στο σινεμά. Όλοι; Όσοι τουλάχιστον αγαπούν το σύμπαν.

Η σωτηρία της ανθρωπότητας όμως δεν είναι τόσο απλή. Πιλότος και πλήρωμα του Endurance, συναντούν πολλά εμπόδια, ατυχίες, τη σχετικότητα του χρόνου και το πέρασμα γήινων δεκαετιών, ενώ κάνουν και λάθος υπολογισμούς. Μετά από 2 ώρες καταιγιστικής δράσης και αποχαιρετισμού του Σχεδίου Α, ο Cooper θυσιάζεται, και μαζί με το ρομπότ του Tars κάνουν μία κατάδυση στη μαύρη τρύπα. Έχοντας δε στο μεταξύ μάθει ότι ο Dr. Brand ήξερε εξαρχής ότι ποτέ δεν θα μπορούσε να λύσει την εξίσωση, παρά μονάχα αν είχε κάποια δεδομένα κβαντικής φυσικής, που όμως μπορεί να βρει κάποιος μόνο σε μια μαύρη τρύπα, ο Cooper και ο έξυπνος φίλος του, κάνουν το απονενοημένο διάβημα σε μια απέλπιδα προσπάθεια, μήπως τελικά μπορέσει να "αναστηθεί" το σχέδιο Α.

Ο χρόνος, η αγάπη, και ο ορίζοντας γεγονότων: Το δύσκολο κομμάτι

Εστιάζοντας στον ορίζοντα γεγονότων

Ο ορίζοντας γεγονότων μιας μαύρης τρύπας είναι το σημείο χωρίς επιστροφή από το οποίο καμία ύλη ούτε καν το φως δεν μπορεί να αναδυθεί στο περιβάλλοντα διαστημικό χώρο. Δεν ξέρουμε ακριβώς τι μπορεί να συμβεί μέσα σε μια μαύρη τρύπα, οπότε οτιδήποτε διαδραματίζεται στην ταινία, έχει περάσει βεβαίως στη σφαίρα της φαντασίας. Αν ένας αστροναύτης περάσει μέσα από τον ορίζοντα μιας απλής μαύρας τρύπας, οι πιθανότητες προβλέπουν ότι θα "σπαγγετοποιηθεί", εξαιτίας των μεγάλων παλιρροιακών κυμάτων. Ωστόσο, οι δυνάμεις αυτές είναι μικρότερες αν η μαύρη τρύπα είναι μεγαλύτερη από 1000 ηλιακές μάζες. Σε αυτή την περίπτωση, ο αστροναύτης μπορεί να πέσει μέσα ζωντανός, ενώ αν είναι ακόμα μεγαλύτερη, μπορεί να μην νιώσει καν αυτά τα κύματα, μέχρι τη στιγμή που θα περάσει από τον ορίζοντα οδεύοντας προς τον αφανισμό του.

Η ταινία επίσης υπονοεί σαφώς, ότι κάποιο είδος μη γνωστών κβαντικών φαινομένων λαμβάνουν χώρα στον ορίζοντα, μια υπόθεση που η επιστήμη δεν μπορεί ακόμα ούτε να επιβεβαιώσει, ούτε να διαψεύσει.

Η πτώση-θυσία του Cooper, τον μεταφέρει σε ένα τεσσαράκτιο, το οποίο κατασκεύασαν τα πλάσματα της 5ης διάστασης. Συνειδητοποιεί ότι βρίσκεται στο δωμάτιο της κόρης του. Όμως στη δική του πλευρά, ο χρόνος γίνεται ενιαίος και υλικός, τα γεγονότα δεν έχουν συνοχή σε αυτό, ο ορίζοντας εκτείνεται άπειρος. Τι "τράβηξε" εκεί πέρα τον Cooper; Η βαρύτητα της αγάπης του. Η ίδια δύναμη μέσω της οποίας μπόρεσε να μεταδώσει τα δεδομένα της κβαντικής φυσικής στην κόρη του.

Έτσι ερμηνεύεται στη συμπαντική γλώσσα το "σ' αγαπώ... για πάντα. Θα επιστρέψω", που της είπε πριν φύγει, σε μία από τις πιο συγκινητικές σκηνές όλων των εποχών, για να καταλάβουμε αργότερα ότι στην πραγματικότητα, ποτέ δεν έφυγε... Ήταν η αγάπη τους που τον είχε κρατήσει εκεί κοντά της, σαν μια δύναμη, σαν ένας απόλυτα φυσικός νόμος. Του είχε ήδη ζητήσει να μείνει, και έμεινε. Αλλά όχι με φυσική παρουσία.

Το ποιοι ήταν "εκείνοι" τελικά που δημιούργησαν την σκουληκότρυπα, παραμένει αντικείμενο συζήτησης ανάμεσα στους νολαντίνους αυτού του κόσμου. Θα μπορούσε να είναι ο "αρχιτέκτονας" του σύμπαντος, ή τα πλάσματα της 5ης διάστασης που έχουν αποκτήσει τη γνώση, ή οι μελλοντικοί άνθρωποι, ή ένα φυσικό φαινόμενο. Γιατί το έκαναν αυτό; Αν μιλάμε για τους λεγόμενους ανθρώπους του μέλλοντος, επειδή χωρίς την ύπαρξη των ανθρώπων της γης, θα ακυρωθεί και η δική τους. Είναι η λεγόμενη χρονική λούπα. Είναι σαν το φίδι που τρώει την ουρά του: αυτό που θα συμβεί, έχει ήδη συμβεί. Με ψυχολογικούς όρους (ο Nolan είχε δώσει Jungιανή διάσταση στους χαρακτήρες του στο Inception), θα μπορούσε να μεταφραστεί και ως το υπερσυνείδητο.

Ο Cooper λοιπόν βρίσκεται σε εκείνο ακριβώς το σημείο όπου το φίδι δαγκώνει την ουρά του, σε μια χρονική λούπα έχοντας όμως συνείδησή της, για αυτό και μπορεί να αλλάξει, όχι το παρελθόν, όπως σωστά επισημαίνει ο TARS, αλλά την νομοτέλεια. Την αιτιότητα.

Χάρη σε αυτή του τη θέση, η ενήλικη Murph αλλάζει το αποτέλεσμα της εξίσωσης, επειδή έχει (κατα)λάβει τα δεδομένα που της έστειλε ο πατέρας της, από πάντα, σε εκείνο το δωμάτιο, μέσα από τη μαύρη τρύπα, χρησιμοποιώντας τους δείκτες ενός ρολογιού. Όμως το πώς έφτασε σε αυτό το συμπέρασμα, αποτελεί το ένα από τα δύο θέματα της ταινίας που με παραξένεψαν αρκετά την πρώτη φορά που είδα την ταινία.

Η Murph έχει πλέον μάθει ότι ο Dr. Brand δεν μπόρεσε να λύσει ποτέ την εξίσωση. Την ακούμε να λέει στον συνάδελφό της:

O Dr. Brand είχε παρατήσει την προσπάθεια... Εγώ όμως θα τη συνεχίσω. Πώς μπορούμε να βρούμε τα δεδομένα που χρειαζόμαστε για να συνδυάσουμε τη σχετικότητα με την κβαντοφυσική; Ο ένας τρόπος είναι να μπούμε σε μια μαύρη τρύπα... Και ο δεύτερος να πάω σε εκείνο το δωμάτιο στο οποίο έβλεπα το "φάντασμά" μου. (Το οποίο "φάντασμα" είναι ο πατέρας της που της έστελνε από πάντα τα δεδομένα, αλλά εκείνη δεν το ξέρει ακόμα.)

Δηλαδή για να καταλάβω καλά: Ολόκληρη επιστήμονας η οποία ασχολείται με αστροφυσικές εξισώσεις, ανώτερα μαθηματικά και δεν συμμαζεύεται, ως δεύτερη εναλλακτική του να "ταξιδέψω στην πηγή και να εξερευνήσω ένα φυσικό φαινόμενο, που όμως είναι αδύνατο γιατί δεν έχω τα μέσα", θεωρεί ότι η επόμενη λογική εναλλακτική αναζήτησης της λύσης, είναι "δεν πειράζω, αφού δεν μπορώ να ταξιδέψω στο σύμπαν, ας μπω απλά στο παιδικό μου δωμάτιο περιμένοντας σήμα από κάτι που επιστημονικά δεν υπάρχει, επειδή, έχω ένα προαίσθημα, επειδή κάτι μου το λέει μέσα μου...!"

Κι όμως. Εδώ βρίσκεται το μισό μυστήριο του Interstellar!

Κι ερχόμαστε στο δεύτερο μισό, που επίσης δεν "καθόταν" καλά στην αρχή. Μια δεύτερη επιστήμονας, προσπαθεί να πείσει το υπόλοιπο πλήρωμα και όλο τον κόσμο που την παρακολουθεί, ότι πρέπει να πάνε στον πλανήτη του Edmunds, απλά και μόνο επειδή αυτό της λέει η καρδιά της να κάνουν. Επειδή:

"Η αγάπη δεν είναι δικό μας εφεύρημα, δεν την επινοήσαμε εμείς. Ίσως είναι κάτι που δεν μπορούμε ακόμα να κατανήσουμε πλήρως. Αγαπάμε και τους νεκρούς, ποιο είναι το κοινωνικό όφελος σε αυτό; Ίσως η αγάπη είναι μια κατασκευή μιας ανώτερης διάστασης, το νόημα της οποίας δεν μπορούμε να συλλάβουμε πλήρως. Η αγάπη είναι παντοδύναμη, παρατηρήσιμη, και πρέπει να σημαίνει κάτι. Η αγάπη είναι το μόνο πράγμα που μπορούμε να αντιληφθούμε ότι διαπερνά τον χρόνο και τον χώρο... Ίσως πρέπει να προσεγγίσουμε τη λύση αφήνοντας στην άκρη τη θεωρία."

Δεν είναι ακριβώς το μόνο. Αλλά είναι το μόνο που το διαισθανόμαστε ότι το πετυχαίνει, εξ ου και η αγάπη μας στους νεκρούς, ή η έντονη έλξη που νιώθει η επιστήμονας, γυναίκα Brand να ταξιδέψει στην άλλη άκρη του σύμπαντος για να δει τον καλό της. Γιατί το δεύτερο που μπορεί να διαπερνά τον χρόνο και τον χώρο, είναι η βαρύτητα.

Αυτός είναι και ο λόγος που η ενήλικη Murph πήγε στο δωμάτιό της. Δεν έχει λογική, αλλά κάτι την τραβούσε εκεί. Ήταν η αγάπη του πατέρα της, ο οποίος είχε επιλεγεί προκειμένου να κάνει αυτό το ταξίδι, αυτόν τον προορισμό.

Η συμβολική επιλογή όλο αυτό να γίνει και μέσω των βιβλίων είναι προφανής και έχει μιλήσει ήδη σχετικά και ο Jonathan Nolan. Τα βιβλία έχουν τη μαγική και μοναδική ικανότητα να μπορούν να μεταφέρουν γνώσεις από γενιά σε γενιά, χωρίς να υπάρχει χρονικός περιορισμός. Και έχει πολύ δίκιο.

Όμως ανάλογη δύναμη, έχουν και οι ταινίες, όπως και ο ίδιος ο Nolan πιστεύει και είχε ήδη επιχειρήσει να μεταφέρει ως μήνυμα, και με το Inception. Πηγαίνουμε στο σινεμά, για πολλούς διαφορετικούς λόγους. Το Interstellar πέτυχε κάτι που είχε πολύ καιρό να συμβεί, αν έχει συμβεί ποτέ. Να βάλει τον κόσμο να ασχοληθεί με κάτι που τον αφορά άμεσα. Με το μέλλον του. Όχι μόνο στέλνοντάς τον στο Google προκειμένου να ξεσκονίσει τις γνώσεις του για την αστροφυσική και το σύμπαν. Αλλά θυμίζοντάς του ότι η ανθρωπότητα γεννήθηκε εδώ, δεν είναι όμως γραφτό της να πεθάνει εδώ. Ότι είμαστε εξερευνητές, από τη φύση μας. Και ότι η αγάπη που χτίζεται στα πέρατα του χρόνου, είναι η δύναμη που μας κάνει μοναδικούς, το μυστικό κλειδί για κόσμους απάτητους, για πύλες αυτοσυνείδησης, και κατανόησης ακόμα και της ίδιας της λειτουργίας του σύμπαντος.