Διαβάζουμε και ακούμε αναλύσεις σε εφημερίδες και ηλεκτρονικά μέσα, κατά κόρον αριστερής χροιάς αφού στην Ελλάδα ο εγχώριος δεξιός, εθνικός Τύπος απλά δεν κυκλοφορεί, πως η κρίση που βιώνουμε προέκυψε από έναν αχαλίνωτο, και κυρίως αποτυχημένο καπιταλισμό, ο οποίος μας οδηγεί στην παγκοσμιοποίηση του νεοφιλελευθερισμού. Πρόκειται για μεγάλο ψέμα.
Ο φιλελευθερισμός είναι η ιδεολογία που βασίζεται στον συνδυασμό της πολιτικής και οικονομικής ελευθερίας του ατόμου. Με όχημα αυτή την ελευθερία, που προϋποθέτει ως ζητούμενο ύπαρξής της το ιερό δικαίωμα της ιδιοκτησίας και της αυτοδιαχείρισης, τα άτομα σχηματίζουν μεταξύ τους σχέσεις οι οποίες ρυθμίζουν στη συνέχεια τον ανταγωνισμό, την πρόοδο και εν τέλει την ίδια την ευημερία των ιδίων και της οικονομίας. Αυτό είναι το πνεύμα του κλασσικού φιλελευθερισμού, που εκπροσωπήθηκε από τον Σκωτζέζο οικονομολόγο και κοινωνικό φιλόσοφο Άνταμ Σμιθ τον 18ο αιώνα, και περιγράφεται ως μια ουσιαστική σμύκρινση του κράτους και των ρυθμίσεών του (φόροι, δασμοί, εκτύπωση χρήματος, παρέμβαση και γενικότερος έλεγχος), οι οποίες λειτουργούν ενισχυτικά ως προς την ασυδοσία των κυβερνώντων απομονώνοντας το άτομο από την ανάπτυξη.
Η ελευθερία είναι η πυξίδα του ανθρώπου με τον έλεγχο της εξουσίας πλέον να περνάει στα δικά του χέρια και το κράτος να ελαττώνει δραστικά τη συμμετοχή του, περιοριζόμενο σε κάποιους μόνο τομείς, όπως την Παιδεία (απαραίτητη δομή με την οποία τα άτομα θα αναπτύσσουν τις άμυνές τους προκειμένου να μην καταλήγουν υποχείρια της εργασίας, όπως έλεγε ο Σμιθ), τον Στρατό ή την Εξωτερική Πολιτική ή ακόμα και σε απολύτως κανέναν. Αυτή η διαφοροποίηση στο ρόλο του κράτους, δημιουργεί και τα ανάλογα υπορεύματα με αποτέλεσμα να υπάρχουν φιλελεύθεροι που είναι συντηρητικοί-κοινωνικοί (μικρό κράτος που θα προασπίζει νομικά την ελευθερία του ατόμου και τη δημιουργία ευκαιριών για την πραγμάτωση αυτής της ελευθερίας μέσω της αυτονομίας) ή αναρχοκαπιταλιστές (καθόλου κράτος).
Το 1976 ο Εργατικός Πρωθυπουργός Τζέιμς Κάλαχαν, και ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη προσφύγει στο ΔΝΤ για δάνειο ύψους 3,9 δις δολαρίων, παραδέχεται την καθαρή ήττα του κεϋνσιανού μοντέλου. Ως απάντηση στο οικονομικό αδιέξοδο της χώρας, η διάδοχός του προτάσσει την υπεροχή του φιλελευθερισμού. Η σφιχτή δημοσιονομική πολιτική της Μάργκαρετ Θάτσερ, στηρίζεται σε ένα αναδιαμορφωμένο πεδίο σχέσης μεταξύ της κοινωνίας και του ατόμου “χτυπώντας” την καθεστωτική συντεχνία της βρετανικής οικονομίας και τον υπέρμετρο κρατισμό στον πυρήνα τους, συμπυκνώνοντας την ουσία του πιστεύω της στην περίφημη φράση: “Δεν υπάρχει αυτό που αποκαλούμε κοινωνία˙ υπάρχουν μόνο τα άτομα και οι οικογένειές τους.”
Ήταν ένας νέος κλασσικός φιλελευθερισμός, που αργότερα έμεινε γνωστός με τον όρο νεοφιλελευθερισμός. Ήταν εκείνο το μοντέλο πολιτικής και οικονομίας που αποτυπώθηκε και στην προεδρία του Ρήγκαν όταν ζήτησε την όσο δυνατόν μεγαλύτερη μείωση του κοινωνικού κράτους, με τη Θάτσερ να συμπληρώνει πως
“το κράτος πρέπει να είναι ο υπηρέτης του πολίτη και όχι ο αφέντης του”.
Ποιος θα μπορούσε, ποιος τουλάχιστον κάτοικος της δικής μας χώρας που δεν είναι πορωμένος με την Αριστερά, να αμφισβητήσει την ορθότητα της κρίσης των δύο αυτών πολιτικών; Μήπως έχουμε σαν χώρα κοινωνικό κράτος ή μήπως τελικά υπήρξε και αυτή η έννοια άλλο ένα τεράστιο παραμύθι των σοσιαλιστών προκειμένου να ζουν από τα λεφτά των πολιτών; Κι αν οι συντεχνίες και ο συνδικαλισμός που καθιερώθηκε επί Ανδρέα Παπανδρέου διαλύοντας την εργασία και μάλιστα σε νευραλγικούς της χώρους όπως είναι η Εκπαίδευση και η Βιομηχανία, δούλευαν πράγματι για το καλό της οικονομίας, και δεδομένου ότι ψωμί μπορεί να μην έχουμε να φάμε αλλά από εργατοπατέρες και συνδικαλιστές άλλο τίποτα, τότε πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο; Πού ήταν όλα αυτά τα χρόνια προκειμένου να ελέγχουν την εξουσία διασφαλίζοντας ότι και μόνο η συζήτηση για παράδειγμα για το αν πρέπει ή όχι να κοπεί ο 13ος και ο 14ος μισθός, θα ήταν κανονικά σήμερα ένα ακραίο σενάριο επιστημονικής φαντασίας;
Η ανθρώπινη φύση της παρακμής δεν κάνει εξαιρέσεις όποιο αξίωμα κι αν κατέχεις πολύ δε περισσότερο όταν είσαι συνδικαλιστής-στηλοβάτης των πολιτικών, οι οποίοι με τη σειρά τους συντηρούν και συντηρούνται από τους κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες. Όλοι αυτοί οι λοχίες των κομματικών στρατών, που σήμερα περιμένουν από τους Τροϊκανούς να γίνουν από μόνοι τους… καλοί, συμμετέχοντας παράλληλα ενεργά στη διαπραγμάτευση για το ποια ακριβώς απόχρωση θα έχει η μαυρίλα του μέλλοντός μας, στέκονταν παραδοσιακά στο πλευρό όλων εκείνων των εξουσιομανών που γιγάντωσαν τον κρατικό μηχανισμό με τέτοιο τρόπο ώστε να τους διασφαλίζουν τα συμφέροντά τους, αφήνοντας τη χώρα ανοχύρωτη μπροστά στο δημόσιο φαγοπότι, αλλά και κάτι παραπάνω από ανύπαρκτη σε δομές και υπηρεσίες, ακυρώνοντας δηλαδή στην πράξη πρώτοι και καλύτεροι τον ίδιο τον λόγο ύπαρξης του Δημοσίου.
Η υπαγωγή της χώρας μας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ήταν μια πολιτική απόφαση ως το αθροιστικό αποτέλεσμα παρελθοντικών πολιτικών, που πραγματώθηκε μάλιστα από μια σοσιαλιστική κυβέρνηση. Επιπλέον, το πέρασμα των κρατικών προϋπολογισμών των ευρωπαϊκών χωρών στα χέρια του Γιούρογκρουπ ή του Συμβουλίου Κορυφής, όπως αναμένεται να κατοχυρωθεί και επισήμως πολύ σύντομα, αποδεικνύει ότι η “παγκοσμιοποίηση” είναι αληθινή και εξελίσσεται μέρα με τη μέρα στον χάρτη του ευρώ. Το οικονομικό μοντέλο που επιβάλλεται ως λύση ωστόσο προέκυψε από έναν κρατικοδίαιτο ψευδοκαπιταλισμό κι από μια επίπλαστη ανάπτυξη που, στην Ελλάδα τουλάχιστον, δεν ήταν ούτε απόλυτα δημόσια ούτε εξ ολοκλήρου ιδιωτική αφού το άτομο κατέληγε να πληρώνει, για παράδειγμα, για το αγαθό της υγείας του διπλά: και μέσω των κρατήσεων που του στερούσε το κράτος και μέσω των ιδιωτικών νοσοκομείων δεδομένου ότι η πολιτεία διαρκώς αποτύγχανε να του καλύψει τις ανάγκες και κάπως έπρεπε να εξασφαλίσει την απαιτούμενη περίθαλψη. Όπου υγεία, και παιδεία.
Η κρίση του 1976 δεν έβαλε την Αγγλία στο ΔΝΤ επειδή ήταν υπέρ του μικρού κράτους. Όπως και στην περίπτωση της Ελλάδας, ο τεράστιος δανεισμός προήλθε ακριβώς επειδή δεν ακολουθήθηκε ποτέ φιλελεύθερη κατεύθυνση. Αυτό που ζουμε τώρα είναι η συνέπεια του μη περιορισμού του κράτους από την οικονομική ζωή, παρόλο που μιλάμε για τη μηχανή της ασύστολης παραγωγής και αναπαραγωγής διεφθαρμένων λειτουργών, η εργασία των οποίων εξαντλείται στην παραβίαση των προσωπικών ελευθεριών (από τα προσωπικά δεδομένα μέχρι τη ρίψη χημικών), στην επιβολή αντισυνταγματικών χαρατσιών που όχι μόνο δεν προστατεύουν την ιδιωτική περιουσία αλλά την οδηγούν στην ολοκληρωτική της δήμευση, στο καθεστώς της μίζας που έφερε φακελάκια, ανομία, μη τυπωμένα σχολικά βιβλία και εν τέλει στην παράδοση της καθαρής οικονομίας, και του έθνους, και πάλι στο κράτος σε μία ακόμα πιο εφιαλτική του όμως διάσταση: στους διαΚΡΑΤΙΚΟΥΣ οργανισμούς όπως είναι η Ε.Ε. και το ΔΝΤ.
Αν υφίσταται ο νεοφιλελευθερισμός σίγουρα δεν νοείται με την παράδοση μιας χώρας στο λεγόμενο “υπερκράτος”,
όπως είχε προβλέψει η Θάτσερ ότι θα γίνει η Ε.Ε. με την μετάλλαξη της ΕΟΚ και την κατάργηση των Εθνικών Κοινοβουλίων μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η Σιδηρά Κυρία υπήρξε αντίθετη σε τέτοιες λογικές και πολιτικές, έχοντας παράλληλα ταχθεί και
εναντίον της προσάρτησης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Δυτική Γερμανία, διακρίνοντας τον επικείμενο κίνδυνο της ενωμένης πλέον χώρας ως “κρατική” ηγεμονία πάνω στις οικονομίες των άλλων Ευρωπαίων. Εμείς, περισσότερο από κάθε άλλο λαό, θα έπρεπε να της είχαμε πρώτοι αναγνωρίσει αυτήν της τη διορατικότητα. Αλλά πάλι, πώς θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο από την πλευρά μας από τη στιγμή που δώσαμε σε άνθρωπο που δούλευε για το καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας τον ρόλο του εθνικού μας προμηθευτή.
Αυτή η χοντροκομμένη διαστρέβλωση του φιλελευθερισμού ωστόσο, δεν πρέπει να αποτελεί και ιδιαίτερα μεγάλη έκπληξη αφού δεν είναι τίποτα άλλο από τη δημιουργία ενός αποδιοπομπαίου τράγου εκ μέρους εκείνης της ιδεολογίας που έχει βάλει αυτοσκοπό την πλήρη ισοπέδωση της διαφορετικότητας και της ελευθερίας του ατόμου προκειμένου να δικαιολογήσει τα σπασμένα της όταν από το αγκάθι του σταλινισμού έβγαλε το εξίσου μοιραίο αγκάθι του σοσιαλισμού. Το κατασκευασμένο άλλοθι που χρειάζεται η ληστρική νοοτροπία προκειμένου να συνεχίσει ανενόχλητη το καταστροφικό της έργο.
Η Ελλάδα έχει πληρώσει ακριβά την παρέμβαση της κρατικής παντοκρατορίας, γνωστή πλέον σήμερα και ως “ευρωπαϊκή ολοκλήρωση”. Από τα πρώτα της βήματα ως Έθνος, ζούσε ως υιοθετημένο παιδί των Μεγάλων Δυνάμεων, μια προσωπικότητα που ποτέ δεν είχε το θάρρος να αναπτυχθεί αυτόνομα, και που όταν τελικά ενηλικιώθηκε άρχισε να αφήνεται στα χέρια πολιτικών απατεώνων που της υφάρπαξαν κάθε έννοια αυτοσεβασμού. Το Κράτος έγινε η γάγγραινά της. Κι αν σήμερα κοιτάξεις γύρω σου, όλοι περιμένουν κάτι από κάποιον άλλον. Για αυτό καλλιεργούνται και πολύ μεγάλες ελπίδες στα προσωποπαγή κόμματα, πάντα με τη “φιλική” συμμετοχή των ΜΜΕ, δημιουργώντας το φαινόμενο του πολιτικού μεσσιανισμού.
Αντίθετα, η αγάπη για την ελευθερία απαιτεί το καλύτερο από τον ίδιο σου τον εαυτό, το μέγιστο των δικών σου δυνατοτήτων. Αν και η πρακτική εφαρμογή της συγκεκριμένης ιδεολογίας δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα εξαλείψει διά παντώς τις ανθρώπινες αδυναμίες, ειδικά αν δεν θωρακισθεί με το μεγαλείο της ολοκληρωμένης, βιωματικής Παιδείας, θέτει τις βάσεις εκείνες πάνω στις οποίες θα μπορούν τα άτομα να αναπτυχθούν μακριά από μεσάζοντες και κάθε ιό της διαφθοράς που προκαλείται από τη συνεχόμενη τριβή με τον αποδεδειγμένα ανίκανο να λειτουργήσει διαφορετικά, γραφειο-κρατικό ιστό.
Ίσως αν υπήρχε κάποιος τρόπος να μεταλαμπαδευτεί αυτομάτως το καλό με τον ίδιο βαθμό σε όλους να είχαμε και ένα καλό κράτος, η κατάργηση του οποίου, μερική ή καθολική, θα ήταν μια περιττή σκέψη. Όμως η ανθρώπινη ζωή λειτουργεί με τους δικούς της όρους. Κι ένας από τους πλέον βασικούς, το δικό της ευαγγέλιο, είναι πως είμαστε όλοι ίσοι, δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Αυτός είναι και ο λόγος που τα απολυταρχικά συστήματα όπως ο κομμουνισμός και ο σοσιαλισμός θα παραμένουν καταδικασμένα στην αποτυχία.
